येशू ख्रिस्ताचे धर्मशिक्षण हिंदुस्थानात झाले होते?


येशू ख्रिस्ताचा जन्म फिलीस्तीनमधील नाझरेथ या शहरात झाला. त्याच्या जन्मसालाची एक गंमतच आहे. म्हणजे असे मानले जाते, की ख्रिस्ती स‌न सुरू होण्यापूर्वी दोन-तीन वर्षे आधी (2-3 बी.सी.) त्याचा जन्म झाला! या काळात फिलीस्तीनवर रोमन स‌म्राट सीझरची सार्वभौम स‌त्ता होती आणि तेथे हेरोद राजा रोमन स‌म्राटाचा मांडलिक म्हणून राज्य करीत होता.

येशू लहानपणापासूनच धार्मिक प्रवृत्तीचा असल्याचे उल्लेख शुभवार्तेत येतात. जॉन द बाप्टिस्ट हा त्याचा मावसभाऊ. त्याच्याकडूनच येशूने पुढे दीक्षा घेतली. त्यानंतर येशू तडक पहाडात गेला. चाळीस दिवस तेथे त्याने तप केले. त्यातून तावून-सुलाखून निघून तो खाली उतरला आणि मग कौफरनाम या ग्यालीली प्रांतातील शहरात आला. तेथे त्याने आपले पहिले प्रवचन दिले. त्यावेळी तो 26-27 वर्षांचा होता. बायबलमध्ये ही माहिती येते.

येथे बायबल म्हणजे नेमके काय हे पाहायला हवे. बायबल या शब्दाचे मूळ ग्रीक बिब्लियन (biblion) असे आहे. त्याचा अर्थ ग्रंथ. बायबलचे दोन भाग आहेत. एक जुना टेस्टामेन्ट आणि दुसरा नवा टेस्टामेन्ट. टेस्टामेन्ट म्हणजे साक्षपुरावा. जुना टेस्टामेन्ट हा ज्यूंचा धर्मग्रंथ आहे. त्यात त्यांचे धर्मशास्त्र, प्रेषित आणि ग्रंथ यांची माहिती आहे. नव्या टेस्टामेन्टमध्ये येशूचे चरित्र आहे. त्याचे 27 भाग आहेत. पहिल्या चार भागांना इंग्रजीत गॉस्पेल (शुभवार्ता) म्हणतात. त्यात येशूचे जीवन सांगितले आहे. हे चार भाग असे - म्याथ्यूची शुभवार्ता, मार्कची शुभवार्ता, ल्यूकची शुभवार्ता आणि जॉनची शुभवार्ता. यातील म्याथ्यू हा येशूच्या प्रत्यक्ष संबंधात आला होता असे म्हणतात. मात्र इतिहासकारांच्या मते म्याथ्यूची शुभवार्ता ख्रिस्तानंतर 70च्या पुढे लिहिली गेली असावी, असे म्हणतात. एकंदर हे चारही शुभवार्ताकार भक्त-संत येशूच्या नंतर 60 ते 100 वर्षांच्या काळात झालेले आहेत. त्यांनी येशूचे शिष्य वा अनुशिष्य यांच्या तोंडून ऎकलेल्या कथा आपापल्या शुभवार्तेत सांगितल्या. हा स‌र्व भाग मुळात ग्रीकमध्ये आहे. आजचे इंग्रजी बायबल हे इंग्लंडच्या पहिल्या जेम्स राजाने इ. स. 1611 मध्ये करून घेतलेले भाषांतर आहे. तेच अधिकृत म्हणून प्रचलित आहे.

तर या शुभवार्तांमध्ये येशूचे बालपण ते मृत्यू व त्याचे पुन्हा जिवंत होणे वगैरे हकिकती येतात. असे असले, तरी रशियन संशोधक निकोलाय नातोविच यांच्या म्हणण्यानुसार वयाच्या बाराव्या वर्षापासून तिशीपर्यंत येशू कोठे होता याचा खुलासा काही होत नाही. एवढेच नव्हे तर मृत्युनंतर तिस-या दिवशी येशू पुन्हा जिवंत झाला. पण त्यानंतर काय? त्यानंतर त्याचे काय झाले? तो कोठे गेला? या प्रश्नांची उत्तरेही सापडत नाहीत. नातोविच यांनी इ. स. 1890मध्ये 'द अननोन लाइफ ऑफ जीजस ख्राईस्ट' हे पुस्तक लिहिले. त्यावर पोपने तत्काळ बंदी घातली. तर या पुस्तकानुसार "तिस-या शतकापर्यंतच्या ऎतिहासिक नोंदींमध्ये येशूचा उल्लेखच येत नाही. येशूला सुळावर दिल्यानंतर सुमारे 80 वर्षांनंतर रोमन इतिहासकारांनी आपल्या बखरींत ख्रिश्चन सेक्टचा उल्लेख केलेला आहे. पण त्यात जीजस ख्राईस्ट या व्यक्तीचा नामोल्लेख नाही. इ. स. 98 मध्ये जोसेफ फ्लेव्हियस या ज्यू इतिहासकाराने 'ज्युईश अँटिक्विटीज' नावाचा ग्रंथ प्रसिद्ध केला. त्यात तत्कालिन ज्ञात इतिहास शक्य त्या विस्ताराने दिला आहे. नीरो या रोमन स‌म्राटाच्या कारकीर्दीचे वर्णन त्यात आहे. जॉन द बाप्टिस्ट, हेरोद (अँटिपस) आणि (रोमच्या बादशहाचा प्रतिनिधी पाँटिअस) पायलेट यांचे वर्णन आहे. तत्कालिन स‌माजजीवनाचेही वर्णन आहे. पण त्यात जीजस किंवा इसाचे नाव येत नाही. येशूने केलेल चमत्कार व येशू पुन्हा जिवंत झाला याचा निर्वाळा रोमन इतिहासकार जोसेफस याने दिला, असा उल्लेख प्रथम तिस-या शतकात एका रोमन इतिहासकाराने केला आहे."

नातोविच विचारतात, या अनुल्लेखामागचे रहस्य काय? वयाच्या बाराव्या वर्षापासून तिशीपर्यंत इसा कोठे होता? या प्रश्नांचा पाठपुरावा करण्यासाठी ते 1867मध्ये काश्मीरमध्ये आले. तेथून ते लेहला गेले व हेमिस या बुद्धमठात असलेली हस्तलिखिते त्यांनी मिळविली. त्या हस्तलिखितांमध्ये काय लिहिलेले होते?

इस्त्रायलमध्ये जन्माला आलेला इसा हा यशोदा पुत्र कृष्ण या हिंदू अवतारमालिकेतील नवा अवतार असून, तो बुद्धानंतरचा युरोपातील अवलोकितेश्वर म्हणून ओळखला जाईल, अशी भाकिते त्या जुन्या पोथ्यांमध्ये होती!!

नंतर 19व्या शतकात लेव्ही डाऊलिंग यांचे 'The Aquarion Gospel' नावाचे पुस्तक प्रसिद्ध झाले. त्यात त्यांनी नातोविच यांच्या 'संशोधना'स पुष्टीच दिली आहे. त्यांच्या म्हणण्यानुसार वयाच्या बारा ते एकोणिस वर्षांपर्यंत येशू हिंदुस्थानात होता!

या पुस्तकात डाऊलिंग यांनी म्हटले आहे, की "ओरिसाच्या एका राजपुत्राने एका देवळात बारा वर्षांच्या मुलास पाहिले. तो बुद्धिवान आहे असे दिसले व त्यास घरी आणून शिक्षण दिले. जगन्नाथाच्या भव्य देवालयात त्याला विद्यार्थी म्हणून स्वीकृत करण्यात आले. वेदांचा व मनूच्या धर्मशास्त्राचा प्राथमिक अभ्यास करण्याची संधी त्याला येथे मिळाली. येथे गुरुजनांशी वाद करताना त्याने बुद्धिवाद केल्यामुळे त्याला ब्राह्मणवर्गाचा रोषही पत्करावा लागला."

यात कितपत तथ्य आहे? माहित नाही.
पण येशूचे हिंदुत्व सांगण्यासाठी या पुस्तकांचा वापर करण्यात येतो.
हा लेखही ज्या लेखावरून बेतला त्याचे नाव आहे 'येशूच्या हिंदुत्वाचा एक आगळा शोध' व तो प्रसिद्ध झाला होता 'सामना' या शिवसेनेच्या मुखपत्रामध्ये!

एकूण गंमत आहे, इतकेच!


संदर्भ -

- येशूच्या हिंदुत्वाचा एक आगळा शोध ! - वसंत गडकर, दै. सामना, 25 डिसेंबर 1994.
- मानवाचा पुत्र येशू - भाऊ धर्माधिकारी, ग्रंथाली प्रकाशन, पहिली आवृत्ती, 1983.
- येशू काश्मीरमध्ये आला होता?

4 comments:

Suhas Patwa said...

very interesting....!

प्रभाकर फडणीस P.K. Phadnis said...

ख्रिस्ताच्या आयुष्यातील काही वर्षांबद्दल गूढ आहे हे बरोबर. पण ख्रिस्ताच्या धर्मशिकवणुकीवर हिंदु धर्माच्या तत्वद्न्यानाचा वा शिकवणुकीचा काही प्रभाव दिसतो काय? करूणा या त्याच्या शिकवणुकीच्या मूलाधाराशी हिंदु धर्माचा काही संबंध नाही! कदाचित त्याने भारतात काही काळ काढला असला व हिंदु, बौद्ध वा जैन तत्वद्न्यानाशी त्याची ओळख झाली असली तरी त्याची शिकवण स्वतंत्र आहे. ज्यू धर्मात शिरलेल्या अनिष्ट गोष्टींवरील प्रतिक्रिया हे त्याचे मूळ आहे असे म्हटले जाते.

Sneha said...

mala ka kon jane yachyat tathya vatat nahi karan mulat bhasha hi vegvegali hoti... tya mule hindu dharmache path aani ekunach mala kalpanik vatat ...
tumhala hi farakat nahi janavali ka akadhi?

suraj said...

Your Blog Is very Nice and Usefull Please Continue your blog